туда сюда - дворец труда

ඊයේ පෙරේදා දින තිහිපයක්ම හිටියේ රෝහල් කාමරයක. දැන් මහගෙදර. ඒත් නිදහසේ ඇවිදින්නට බැහැ. පතහවත්තේ පංසල ආශ්‍රිතව අද ගම්මඩු උළෙලක් පැවැත්වෙනවා. ඒකට ආරාධනා ලැබුණේ මාස ගානකට කලින්. ඒත් එය බලන්න යන්න අමාරුයි.

ඉරීනා මලෙන්කෝ ගේ සෝවියටිකා පොතේ පළමු කාණ්ඩයේ සිංහල පරිවර්තනය කියවා නිම කළා. එයට සෑහෙන කාලයක් ගතවුණා. කියවන්න සෑහෙන්න අමාරුයි, බරයි, සංකීර්ණයි. රුසියාවේ යම් කාලයක් ජීවත් වුනු අපටත් අමාරු නම් අනික් අයට තවත් අමාරු වන්නට ඉඩ තියෙනවා. එය කියවන්නට අමාරුබව යහළුවන් කීපදෙනෙක්මත් මට කියා තිබුණා. පොතේ පෙලගැස්ම රුසියාවේ තිබූ බොහෝ දේ වල වගේම වෙනස් තේරුම් ගන්න එක්වරම අමාරු අකෘතියක එකක්යැයි කීම අසාධාරනද මන්දා. කොහොම වුනත් සාමාන්‍ය පාඨකයාට ‍වඩා රීඩබල් වන විදිහට මෙහි පෙලගැස්වීම කරන්නට තිබුණා. පරිවර්තනයෙදී සෝවියට් සමාජයේ අත්දැකීම් ඇති අයකුගේ ඇසුර ලැබුවා නම් වඩාත් අගෙයි. කොහොම වුනත් මේ කෘතිය සිංහල පාඨකයා අතට පත් කිරීම අගය කරන්නට ඕනා.

රෝහලට මා බලන්න ආ මල්ලි කෙනෙක් කිව්වේ මගේ බ්ලොග් එකේ රුසියාව සම්බන්ධ ලියවිලි ආසාවෙන් කියවූ බවයි. ඔව් මහා ශිෂ්ඨාචාරයක අග්ගිස්ස වුනත් සෑහෙන තරමකට ඇසුරු කරන්නට ලැබීම වාසනාවක් වගේම බෝහෝ ‍අත්දැකීම ඉතුරු කරන්නට හේතුවක්. ලේඛිකාව කියන විදිහේ ආදර්ශ සෝවියට් මිනිසුන් මට හම්බවුනේ එක්කෙනෙක් දෙන්නෙක් නොවේ. මගේ රුසියන් ගුරුවරයා සහ ගුරුවරියගෙන් පටන් ගත්තහම විශ්වවිද්‍යාලේ ආචාර්‍යවරුන්, සහොදර ශිෂ්‍යයින්, පාරෙදි අදුරගත්ත පාසල් ශිෂ්‍ය ශිෂ්‍යාවන්, (එක් පුංචිම ලමයෙක් අපේ කාමරයට ආවේ පෙට්ටියක දාගෙන ඇතිකරන ලංකාවෙන් ගෙනාපු අලිපැටියකු බලන්න.) ගොවිපලේ වැඩකරන තරුණ ගෙවිලියන්, පුස්තකාල සේවිකාවන්, (මගේ පළමු රුසියානු ගුරුතුමා ඉල්යා ව්ලැදිමිරවිච් විවාහ වී සිටියේ පුස්තකාල සේවයේ නිලධාරිනියක් සමග. ඔහු මට කීවේ විවාහ වෙන්න ඒ වගේ වෘත්තියක් කරන කෙනෙකු තෝරා ගන්න කියා.),පොත්සාප්පුවල සේවක සේවිකාවන්, කම්හල් වල කම්කරුවන් ආදී විශාල පරාසයක් ඊට අයිති වුනා වගේම ඔවුන් සෝවියට් සංගමයේ විවිධ සමූහාණ්ඩුවලට අයත් වීම විශේෂයක්.

මේ ඉන්ටර්පේස් එකේදී විදේශ ශිෂ්‍යයන් (ඔවුන් රට පුරාම සෑම නගරයකම පාහේ සිය ගණනින් නැත්නම් දහස් ගණනින් හිටියා.) විශේෂ කාර්‍යභාරයක් කරන්න ඇති. එහි සෘනාත්මක පැත්ත වැඩි බවයි මගේ කල්පනාව. ඒ වගේම මේ සංස්කෘතියට ගැලපෙන දේවල්ද නොතිබුණා නොවේ. ඒවායේ යටිපෙල ඔවුන් අවබෝධ කරගත්තේ කෙසේදැයි මා දන්නේ නැහැ. හැබැයි බොහොමයක් ඒවා මවා පෑම් නොවෙයි. මට මතකයි රුසියාවට ගිය අළුත මුළින්ම තනිවම කඩපලට ගිහින් බඩු අරන් එන්න පුළුවන් වුණාම පොත් කඩයකට ගියා. අප සිටි නගරය කුඩා නගරයක් හන්දා එහි විදේශ භාෂා පොත් වැඩිය දකින්නට තිබුණේ නැහැ.  මම කියවන්න පුළුවන් රුසියන් ළමා කතා තමා ගත්තේ. ඊට අමතරව ලෙනින්ගේ විශාල උඩුකය පින්තූරයක් මිලදී ගෙන මා කාමරයෙ බිත්තියේ ගැහුවා මතකයි. එහෙම කරපු එකම කෙනා මම වුනත් (කොලොම්බියාවේ, ඇංගෝලාවේ කොමියුනිස්ට් පක්ෂ කාඩරවරුන් ද අප සමග සිටියදීත්) කවුරුවත් ඒ දිහා අමුතුවට බැලුවේ නැහැ. වරක් අපේ කාමරයට ආ පීඨාධිපතිතුමා මගෙන් ඇහුවේ සහෝදරයා ලෙනින්ට ආදරේද? කියලා. පසුව නම් විදේශ සගයින් කිහිපදෙනෙක්ම මා අනුගමනය කල බව දකින්නට තිබුණා. 

රයිගමින් ආරංචියක්

ඊයේ පෙරේදා අපට රයිගමින් සුභ ආරංචියක් හම්බවුණා. ඒ රයිගම් රාජධානියට අයත් යැයි සිතිය හැකි වලන්වල කැබලි කිහිපයක් හමුවීම. රයිගම උයන්වත්ත වැව අසල ගෙවත්තක වලක් කපන විට තමයි එය හමුවී ඇත්තේ. පොළව මට්ටමින් අඩි අටක් පමණ යටදී තමයි මේවා හමුවෙලා තියෙන්නේ. ඒවා කැටයම් සහිත බවයි අපට ඔත්තුව දුන් සමන් කිව්වේ. කොහොම වුනත් එතන සම්පූර්ණ කැනීමක් කරළා පුරාවස්තුවල කාල නීර්ණය කරන්නත් සිදුවෙයි. මේක අහම්බෙන් සිදුවුණු සිද්ධියක්මත් නෙමෙයි. මම කළින් දවසක ලිව්වා අපි වැවේ අසුන් නාවපු තොට බලන්න ගියා කියලා. එතන තමයි තියෙන්නේ ගැලනිගම වෙල්යායට ජලය සපයන වැවේ තුන්වන සොරොව්ව. (අපි පුංචි කාලේ හිතාගෙන හිටියේ වැවට තියෙන්නේ සොරොව් දෙකයි කියළා. පසුව ලැබුණු තොරතුරු අනුව එය හතරක් වන්න පුළුවන්.) එදා එකපාරටම වැස්සක් කඩා වැටුණු හන්දා අපේ කණ්ඩායට අසළ පිහිටි නිවසට ගොඩ වුණා. එහිදී සමන්ගේ යාළුවකුද වූ ඒගෙහිමියා එක්ක අපි බුලත් විටකින් එහෙම හොදට සප්පායම් වෙලා කතාවට වැටුණා. ජනතාව තමන්ට හමුවන පුරාවස්තු රජයට ලබා නොදෙන්නේ අනියත බියක් නිසා බව අපි ඔවුන්ට තේරුම් කළා. බොහෝ දෙනෙක් බය වන්නේ ඉඩම රජයට ගනීවි කියළා. මේ කියන ගෙදර තිබුනේ වෙහෙරගොඩැල්ල කියන හරියට කිට්ටුවෙන්. මේ හරියේ වෙනත් ගෙවතු වලත් මේ වගේ පුරාවස්තු හමු වෙන්න බොහෝ ඉඩ තියෙනවා. නමුත් අර කිව්ව අනියත බිය හන්දා අපට ඒවා නොලැබී යන්න ඇති.

රයිගම රාජධානියට අයත් භාන්ඩ කිසිවක් හොයා ගන්න අපි බොහෝ මහන්සි වුණා. ඒත් අපට රජමාලිගාව අසලින් හෝ පබළුවක් හෝ කාසියක් වත් හොයා ගන්න  බැරි වුණා. රයිගම් බණ්ඩාර කෙසේ වෙතත් අලකේශ්වර පරම්පරාව ඉතා පොහොසත් බවයි පිළිගැනෙන්නේ. ඒ හන්දා මේ සොයා ගැනීම ඉතා වැදගත්. ඒත් කෝ බලන්න යන්න හෝ වෙලාවක්.