සහන සතුට ඔබෙයි මගෙයි අතක දුර නැතී

කොළඔ පොත් ප්‍රදර්ශණය මෙවරත් පැවතුණා. නොයෙක් හේතු මත ඒ පැත්තට වත් යන්න බැරි වුණා. ඒත් එයට සහභාගී වුණු හිතවතෙකුට කියලා අවශ්‍ය පොත් කිහිපයක් පමණක් ගෙන්වා ගත්තා. ගුණදාස අමරසේකර කතුවරයාගේ “ධාතුසේන” සහ “සභ්‍යත්ව රාජ්‍යක්” කරා යන පොත් දෙක. (මේ පොතට සුමනසිරි ලියනගේ මහතා පිලිතුරු පොතක් ලියූ බවත් මෑතදී කියවුණා.) පොඩි පුතාට ආතර් සී ක්ලාක් ගේ රාමා උයන, පන්සලේ පොඩි හාමුදුරුවන්නමකට පොරොන්දු වූ පරිදි පොත් තුනක්. ඒ පොත් තුන දෙන්න පන්සලට ගිය වේලේ ලොකු හාමුදුරුවන් සමග කතා කරන්න ඉඩක් ලැබුණා.

හාමුදුරුවෝ සමග සාකච්ඡා කරන විට නිතරම වාගේ නොයෙකුත් බණ කතාත් අහන්න පුළුවන්. ඉතා දැඩිව ශීලය රකින හාමුදුරුවන් නමකට බුදු හාමුදුරුවන් කිව්වාලු ඒ තරම් දැඩිව කිරීම නෙමෙයි අවශ්‍ය කියලා. ශීලයෙන් සමාධියට යන ප්‍රමාණය තමයි අවශ්‍ය කියන එකයි කියවෙන්නේ. ඒ වගේම සමාධිය අවශ්‍ය වන්නේ ප්‍රඥාවට යාම සදහායි. දුන්නක් ඉතා වැර යොදා ඇද්දට වැඩක් වන්නේ නැහැ. ඉලක්කය ගැනීමයි වැදගත් වන්නේ. උන්වහන්සේ මේක කිව්වේ වාරිමාර්ග සහ කෘෂිකාර්මික ඵලදායිතාව අතර මම නිතර කියන උදාහරණය කිව්වහම ඒකට ඌනපූරණයක් හැටියට. ඒ කියන්නේ වාරිමාර්ග කරන අයට කාලයක් ගියාම අමතක වෙනවා වාරිමාර්ග සියල්ල කරන්නේ කෘෂිකාර්මික පලදාව ඉහල නැංවීම අරමුණු කොට ගෙන කියන එක. ඒ අනුව වාරිමාර්ග කාර්යක්ෂම කරන්න වෙහෙසෙනවා.

ඹය අතරේ කාර්යාල වැඩ ගැන කතාව යොමු වුනවිට විෂයානුබද්ධ වැඩ වලට වැඩවලට අමතරව පරිපාලන වැඩ වලට විශාල වේලාවක් කැපකරන්න සිදුවීම ගැන කතාවුණා. හාමුදුරුවන් කීවේ ඒවගේම පවුල් ආරවුල් ආදිය හන්දා මිනිසුන්ට පූර්ණ කැපවීමක් රාජකාරිය සදහා යොදන්න බැරිවීම ගැන. රටක අවුල් වුනු පවුල් ප්‍රතිශතය වැඩි වුනහම ඒක රටේ දියුණුවටත් බලපානවා. බටහිර බොහෝවිට සිදුවෙනවා යැයි කියන පරිදි මේ ප්‍රශ්න පැසව පසැවා ඉන්නේ නැතිව හිත හොදින් කතා කර සෘජු තීරණ වලට ගියා නම් මේ තත්ත්වය අඩු වන්න තිබුණා  

ජාතික සම්පත් විකිණීම තුලින් රටක් සංවර්ධනය කළ හැකිද?

ඊයේ කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ ශ්‍රීපාලි මණ්ඩපයේදී පැවැත්වුණු සාකච්ඡාවක මාතෘකාව තමයි ඉහතින් දක්වා ඇත්තේ. ඒ වැඩසටහන නම් කර තිබුණේ critical circle කියා. මට මතක් වුනේ නෙදර්ලන්තේ ඉගෙන ගත් කාලයේ නේවාසිකාගාරයේ මුළුතැන්ගෙයක රැස්වෙලා අවිධිමත් ලෙස විවිධ මාතෘකා ඔස්සේ කළ කතා පසුව kitchen talks නමින් ප්‍රසිද්ධ මතවාද වේදිකාවක් බවට පත්වූ හැටි. පසු කාලීනව එයට ආචාර්ය මහාචාර්යවරුන්ද සමබන්ධ වුණා. ඔය අතරතුරේ වයින් බෝතල් කිහිපයකුත් හිස්වීම අනිවාර්යයි.

ඊයේ වැඩසටහනට ආවොත්, ඒක තිබුනේ විශ්ව විද්‍යාලේ canteen එකක. තරමක් විශාල ස්ථානයක් හන්දා loudspeakers යොදා තිබුණා. මාතෘකාව කාලීන සහ උනන්දුව ඇති කරනසුළු එකක් වුවත් හෙට පැවැත්වීමට නියමිත සයිටම් විරෝධී වැඩවර්ජනය මෙන්ම වැහිබර ගතිය වැනි සාමාන්‍යයෙන්ම පැන නගින හේතු හන්දා සහභාගිත්වයේ අඩුවක් දක්නට තිබුණා. මෙයට සහභාගිවුන අනෙක් කතිකයින් තුන්දෙනා අතරින් මගේ විශ්වවිද්‍යාල ආචාර්ය සගයා ඇරුනුවිට තරමක් වැඩිමහලු සමූපකාර පක්ෂය යැයි කියන පක්ෂයේ නායකයා සහ කාරක සභිකයෙක්. ඔවුන් සමග නිදැල්ලේ කතා කරමින් සිටින විට මට ඇතිවුනේ බියක්. (බිය ඇතිවුනේ මේ අය සමග සංවාද කරන්නේ කොහොමද කියා සීතීමෙන්) මොකද ඔවුන් කතා කරන්නේ ඇමරිකන් අධිරාජ්‍ය විසින් ලෝකයම ගිල ගන්නා හැටි සහ අපේ රටවල ජාතික රජය කියන ඒවා නැතිවී යන හැටි ආදී මාතෘකා. වැඩිවෙමින් පවතින ආදායම් විෂමතාව පිළිබද ඔවුන් දැක්වූයේ දරිද්‍රතාවයේ නව ප්‍රවනතාද සදහන් කරමින්. මේක කියන කොට මට මතක්වුනේ අපේ හිතමිත්‍ර ධම්මික බණ්ඩාරගේ දේශනයකදී (මතක හැටියට ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලයේ කරපු සහ මේක අන්තර්ජාලයේ තියෙනවා) කියූ දෙයක්. ඒ තමයි රජසැප කියන එක කාලයෙන් කාලයට සාපේක්ෂයි කියන එක. ඒකාලේ සෙමෙර පවන් සැලීම ගැයුම්වැයුම් ආදිය රජ සැප. අද ඕනම පැලක පවා FAN එකක් ටී.වී හෝ අඩුගානේ RADIO එකක් තියෙනවා. ඒ කාලේ හැටියට නම් මේවා රජසැප තමා.

රාත්‍රී නමය පමණ වන විට මොරසූරන වැස්සක් වැටීම හෙතුවෙන් ටකරන් වහලෙන් යුතු කැන්ටිම ඇතුලේ LOUDSPEAKER හඞ පවා නෑසි ගිය නිසා අපට සංවාදය තරමක් අතරමග නවත්වන්නට සිදුවුණා. කොහොම වෙතත් මේ වගේ විශ්ව විද්‍යාල සිසුන් අතර සංවාද ඇතිවීම දිරිගැන්වීමට අවශ්‍ය කාරණයක්. අමතර පැය කිහිපයක් ඒ සදහා ගතවුනත් ඒ ගැන සතුටු වන්න පුළුවන්. මේක ආරම්භ කරපු ආචාර්‍ය ටියුඩර් වීරසිංහටත් මේ ගැන ස්තූතිවන්ත විය යුතුයි. 

සොදුරු සැමරුම්

සති කිහිපයකට පෙරාතුව බණ්ඩාරවෙල නගරයට ගියේ පාසල් නේවාසිකාගාරයේ මිතුරු හමුවක් සදහා සහභාගීවීමට. එය නම්කර තිබුණේ 70 දශකයේ නේවාසික සුහද හමුව කියා. ඒකාලේ කුඩා ළමයින්ව හිටපු අය වයසට යාමට අමතරව බොහෝ දෙනෙක්ගේ දරුමල්ලන්ද මෙයට සහභාගී වීම නිසා එය අළුත් අත්දැකීමක්. සමහර මිතුරන් එකිනෙකා හමු වුනේ අවුරුදු තිස් ගණනකට පස්සේ. පුදුමයකට වගේ එක් එක් චරිතවල ලොකු වෙනසක් දැක්කේ නැහැ. ඉස්සර තිබුණු කෙළිලොල්කම් නැවත මතුවන්නට ටිකක් රෑබෝවුනා. මේ උණුසුමත් එක්ක බණ්ඩාරවෙල සාමාන්‍යයෙන් රෑට පවතින සීතලත් අපට දැනුනේ නැහැ.  ආපසු එන අතරේ අපේ ලමා කාලයේ නිවාඩු දින ගත කරපු තැන් වලටත් ගොහින් බලන්න වෙලාවක් සොයා ගත්තා.