දෙලොවක් අතර

ඉන්දියාවේ හිටපු ජනාධිපති අබ්දූල් කලාම් පසුගිය දිනක ලංකාවට ආවා. ඔහු විදුලිබල අමාත්‍යාංශය විසින් පවත්වපු බලශක්ති වැඩමුළුවක ආරම්භක ආරාධිත දේශණය කරන්න පැමිණියේ. සමාරම්භක උත්සවය කොළඔ හිල්ටන් හෝටලයේ පැවැත්වුනේ. කොහොමද ඒකට යන්නේ කියලා හිත හිතා ඉන්න කොට තමයි රාජකාරී මට්ටමෙන් ආරාධනාව ලැබුණේ. රජයේ සේවකයකු වීමේ වාසිත් සමහරක් වෙලාවට තියනවා.

උත්සවයේදී මේ අද්විතීය විද්‍යාඥයා පිළිබදව හදුන්වා දුන් ආකාරය ගැන ඔහු සතුටු වුනාද මම දන්නේ නැහැ. මම නම් නැහැ. එහිදී අබ්දූල් කලාම් කියන දාර්ශනිකයා, සංවර්ධන චින්තකයා එහෙමත් නැත්නම් අනාගතය දකින්නා එළියට ආවේ ඉතාම දුප්පත් ආකාරයට. අඩුගානේ ඔහුගේ wings of fire කෘතියවවත් හරියට කියවලා තිබුණානම් ඒ හැදින්වීම් මීට වඩා හොද වෙන්න තිබුණා. ලෝකය ගැන ඉතාම පුළුල් දැක්මක් ඇති බොහෝ අය කරන ආකාරයටම ඔහුගේ එදා කතාව ඉතාම සරළව, සජීවිව සහ ගැඹුරුව කළා කියලා මම හිතන්නේ.

පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවට අවුරුදු 125 ක් පිරුණා මේ අවුරුද්දට. ඒ නිමිත්තෙන් සර්ව රාත්‍රික පිරිතක්, සංඝයා වහන්සේ 125 නමකට දානය, පුරාවිද්‍යා ප්‍රදර්ශණයක් ඇතුළු බොහෝ දේ සිදු කෙරුණා. අනිද්දා පුරාවිද්‍යා සම්මන්ත්‍රණයක් පැවැත්වෙනවා. පහුගිය දින කිහිපයේ ඒ සම්බන්ධයෙන් තරමක් වෙහෙ‍සෙන්නට සිදු වුණා.

ඊයේ ඒ කියන්නෙ සිකුරාදා නුවර කෞතුකාගාරයේ ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු අධීක්ෂණය කරන්නට ගියා. කටුගෙය පිහිටලා තියෙන්නේ රජ්ජුරුවන්ගේ අන්ත:පුර මාලිගයේ. ඊට අල්ලපු ගොඩනැල්ල තමයි ප්‍රධාන බිසවගේ මාලිගය. ඒ අනුව ගොඩනැගිල්ලම පුරාවස්තුවක්. නමුත් බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් එහි සිදුකර තිබූ වෙනස්කම් ඉවත්කරනවාද නැත්නම් ඒවාත් මේ ස්ථානයේ ඉතිහාසයට සම්බන්ධ හන්දා  එහෙමම සංරක්ෂණය කරලා ඉතුරුකරනවාද කියන එක තරමක් විවාදාත්මක වුණා. ඒ සම්බන්ධ නිදසුන් එහෙම නැත්නම් ආදර්ශ කිහිපයක් ඉතුරුකරළා අන්තපුර මාලිගයේ මුල් ස්වභාවය පුළුවන් තරම් රැක ගැනීම තමයි මම හිතන හැටියට හරි. අපි ඒ විදිහට කරන්න තමයි තීරණය කලේ.

නුවර වැව අද්දර තියෙන බිසවුන් ස්නානය කලැයි සැලකෙන උළුපැන්ගෙය ප්‍රතිසංස්කරන කටයුතු බලන්නත් ගියා. වැඩියෙන්ම හිතට වැදුනේ ඇහැලේපොල මාලිගය එහි සංරක්ෂණ කටයුතු සිදුකෙරෙනවා. සිංහල ගෘහ නිර්මාන ශිල්පය වගේම පසුව එම ස්ථානය ඉංග්‍රීසින් විසින් හිරගෙදරක් බවට පත්කළ පසුව සිදුකල වෙනස්කම් ද එහි දකින්නට පුළුවන්. මේ සියල්ල පිටුපස ඇති ඉතිහාසය සහ පුරාවෘත්ත එක්ක සිතුවහම ලොකු කතාවක් ගොඩනැගෙනවා. ඒත් අද නුවරට යන බොහෝ දෙනෙක්ට මේ කතන්දර මග හැරෙනවා. මේ සියල්ල ඉක්මනින් ප්‍රතිසංස්කරණය කරලා ඉක්මනින් මේවා මහජනකාවට විවෘත කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය දෙයක්.