The Selfish Gene

ගුනදාස ලියනගේ මහත්තයාගේ කනිටු පුතා වන වජිර ලියනගේ ඊයේ පෙරේදා දවසක මට කතා කලේ මම මුලින්ම ගිය පාසලේ මුල්ගුරුතුමා වන කුලපාල කුලතිලක මහතා ගැන ලිපියක් ලංකාදීප පත්තරේට ලියපු බව කියන්න. කුලපාල ගුරුතුමාගේ නෝනා මහත්තයා තමයි මගේ පහේ පන්තියේ ගුරුතුමිය. දිනක් වජිර ලියනගේ මහතා හොරණ ටවුමේ පිහිටි කුලපාල මහතාගේ ගෙදරගිය වෙලාවක මට ‍දුරකතනය දුන්නා කතා කරන්න. වයස වැඩි හන්දා මා හරියටම අදුනාගත්තේ නැති වුනත් අපි යටගියාව ගැන බොහෝ දේ කතා කළා. මගේ ගුරුතුමිය අපි ඒ දවස්වල ඇමතූ හැටියට ලොකුහාමිනේ බිතුසිතුවමක් වෙලා බොහෝ කල්.

වජිර මට පහුගිය සුමානේ මට කතා කලේ කුලපාල මහතාගේ මලගම කියන්න. අපේ අම්මාත් කුලපාල සර්ගේ ස්ටාප් එකේ ටික කලක් හිටිය හන්දාත් ඔහු අපේ තාත්තාගේ මිතුරකු වූ නිසාත් මම ගමට ගිහින් අම්මාවත් රැගෙන හොරණ ගියා. ආපසු එන ගමනෙදි පතහවත්තේ ලොකු හාමුදුරුවන් හමු වන්නත් ගියා. අපේ රයිගම උරුම කේන්ද්‍ර ව්‍යාපෘතිය තරමක අර්බුදයකට ලක්වෙලා තියෙන්නේ. අමාත්‍යාංශ මාරුවෙන් සහ මගේ අමාත්‍යාංශ මාරුවෙන් ව්‍යාපෘතිය දැනට තියෙන්නේ අමාරු තැනක. අපි ව්‍යාපෘතියේ පරිමානය සෑහෙන අඩුකළා. සැළසුම හදන මහාචාර්ය ඈෂ්ලි ඩි වොෂ් ගේ අනුදැනුම ඇතිව. ඒ අනුව අපේ ගොඩනැගිල්ලේ මැද පිහිටි ශාලාව 50ක ධාරිතාවක් දක්වා අපි අඩු කළා. ඒ නඩත්තුව සහ උපයෝගිතාව ගැන හිතලා. ඇරත් 200 ක් විතර එකතු වුනොත් අපහසුවෙන් හරි ධර්ම ශාලාවේ රැස් වෙන්න පුළුවන් වනවා. ඒත් මල්ටිමීඩියා වගේ දේවල් නම් එහි නැහැ. කොහොම වුනත් රයිගම වානීජ කේන්ද්‍රයක් ලෙස සංවර්ධනය කරන්නට නව රජය සැලසුම් කරනවා. ඒ හන්දා ශාලාව ටිකක් ලොකුවුනත් කමක් නැහැ කියා සිතුනා. අනික දක්ෂිණ අධිවේගි මාර්ගයේ ගැලනිගම පිවිසුම තියෙන්නේ මෙතනට කිලෝමීටරයටත් අඩු දුරින්.

මහගෙදරින් දවල්ට කාලා පන්සලට යනකොට හාමුදුරුවන් සැතපෙන වෙලාව. සෙනසුරාදා හන්දා පන්සලත් අපේ පුරාවිද්‍යා බිමත් පාලුයි. ඒත් හාමුදුරුවන් අවදියෙන් සිටි හන්දා අපි නොයෙක් දේ ගැන කතා කළා. හාමුදුරුවන් කී දේවල් අතරින් වැඩිම බරක් තිබුනේ Richard Hawkins ගේ The Selfish Gene කියන පොත ගැන. රෑ බොවන කොට වැස්ස පටන් ගන්න හන්දා අපිට කතාව කෙටි කරන්න සිද්ද වුණා.   

ආදර සැමරුම් කැටිවුණු නෙතු කදුලින් මුතු පබුලින් නිමා කලෙමි........

අද ඉල්පෝය. පසුගිය පොහොය කිහිපයෙම මම හිටියේ රයිගම පතහවත්ත පංසලේ. අද ගෙදර. කොරියාවට ගිහින් සතියකට පස්සේ දවස් දහයකට ෂැංහායි වලට ගියා. දවස් දහයක් එක දිගට පිටරට ඉන්න එක දැන් ටිකක් අමාරුයි. ඉස්සර නම් මාස ගනන් ඉන්න පුළුවන් වුණා. මම කල්පනා කලේ එහෙම අපහසු වන්නේ ඇයි කියලා. එක පැත්තකට කාර්‍යබහුල රාජකාරි ජීවිතෙන් මදකට අයින් වෙලා ඉන්න ලැබීම සහනයක්. ගෙදර තියෙන අනේක විවිධ වැඩ වලින් මිදීමත් එක්තරා සහනයක්. සමහර අයට ඇතිවන කෑම බීම පිළිබද ප්‍රශ්ණයක් නැතත් දින ගනනක් ගෙදරින් ඈත්වෙලා ඉන්න එක අපහසුයි.

අපි චීනෙට ගියේ සමුද්‍ර පුරාවිද්‍යාව සම්බන්ධ රාජකාරියකට. දහතුන්වන ශත වර්ෂයේදී චීනෙන් ලංකාවට පැමිණි ෂෙන් හෝ නම් සෙන්පතියාගේ නැව් වලින් කිහිපයක්ම ලංකාවේ දකුණු මුහුදේ යට තියෙන බව සොයා ගෙන තියෙනවා. මේ කතාව රයිගමටත් එහි සිටිය අලකේෂ්වරටත් සම්බන්ධයි. (අපි බළාපොරොත්තු වුනේ මේ පිළබද හෝඩුවාවක් හෝ රයිගම කරපු කැනීම් වලින් ලැබෙයි කියලා.) දෙවිනුවර උපුල්වන් දෙවියන්ගේ දේවාලේ තිබුණු දැන් කොළඔ කෞතුකාගාරයේ තියෙන චීන, පර්සියානු සහ දමිල ත්‍රෛභාෂික සෙල් ලිපියත් ඊට සම්බන්ධයි. ඒවා ගැන වෙනම ලියන්න අවශ්‍යයි. ඒ පිළිබද ගවේෂනයක් දැන් සිදුකෙරෙමින් පවතිනවා.

ඊට අමතරව පුරා විද්‍යාවට සම්බන්ධ බොහෝ ස්ථාන නැරඹීමේ අවස්ථාව අපිට ලැබුණා. ඒ සම්බන්ධ සියලු විස්තර ලිවීමට අපහසුයි. කොරියාවේ ගිය වෙලාවේ මම අස්පර්ශ උරුමය සම්බන්ධ දූත මණ්ඩලයකට ගිය එක වැරදියි කියා ලංකාවේ පුස්තකාල අංශයට සම්බන්ධ නිලධාරියෙක් බෝයන්ග්ට ඊමේල් එකකින් ලියා තිබුණා. එයා ලියලා තිබුණේ මම සංස්කෘතික අමාත්‍යාංශයේ වැඩ කලත් ඒ ක්ෂේත්‍රයට සම්බන්ධ නැති නිලධාරියෙක් සහ ආණ්ඩුවේ ඇමති මණ්ඩල වෙනස් වීමත් එක්ක මා වෙනත් තැනකට මාරුවෙලා යන්නත් පුළුවන් කියළා. බෝයනග් ඇහැව්වේ ඒක ඇත්තටම අභ්‍යන්තර ප්‍රශ්ණයක් නිසා ඒගොල්ලන්ට ලියපු එක වැරදි වුනත් ඇත්තටම එහෙම මාරු වෙයිද කියා. අපි කවුරුත් මාරුවීම් වලට යටත් බව මම ඈට කිව්වා. ඒ වගේම ඒක ප්‍රශ්ණයක් නොවන බවත් මම කිව්වා. ඒත් ඇය කොච්චර කන්වින්ස් වුණාද මම දන්නේ නැහැ. මොකද රජයේ සේවයේ මේවාගේ කාරණා පුද්ගලානුබද්ධයි. ඇගේ කිසි උනක් නැති කෙනෙක් යම් තැනකට පත් වුනොත් සේරම හබක් කියන සත්‍යය ඇය අත්දැකීමෙන් දන්නවා ඇති. බොහෝ නිලධාරින් හට ආර්ථිකය ක්‍රියා කරන ආකාරය පිළිබද නිසි අවබෝධයක් නැති නිසා ප්‍රශ්න ඇති වෙනවා. සමහරු සත්භාවයෙන්ම රජයේ මුදල් ඉතිරිකරන්න පෙළඹෙනවා. තවත් සමහරු නීති රීති රැකීම දේවත්වයෙන් සිදුකරනවා. ඒත් නීති හදා ඇත්තේ මොකටද කියළා අමතක වෙනවා. මේ ඔක්කොටමත් වඩා ‍less work, less trouble තියරිය අදහන අය වැඩියි. එක් එක් ක්ෂේත්‍රයෙදි රජයේ භූමිකාව කුමක්දැයි දැන ගැනීම අවශ්‍යයි. කෙසේ වෙතත් අපේ කොරියන් මිෂන් එක සාර්ථකව සහ ඵලදායීව අපි සිදුකල බව කියන්නම ඕනා.

අපේ අමාත්‍යාංශ‍ය ආයිත් දෙකට කඩලා වෙනත් අමාත්‍යාංශත් සමග සම්බන්ධ කරලා හරිම අවුලක් අන්තිමේදි වුනේ. මම කරමින් හිටිය වැඩ වෙනත් අමාත්‍යාංශයකට ගියා. අපි ගන්ධබ්බ කාලෙක හිටියේ. මම කලින් වැඩ කරමින් සිටිය අංශය දැන් තියෙන අමාත්‍යාංශයට යන්න ඉල්ලුවත් ඒක හරියන පාටක් නෑවගේ හන්දා බොහෝ දෙනෙකුගේ නොමනාපයද මැද්දේ සංස්කෘතික පැත්තෙන් වෙනස්ම විෂය පථයක් ඇති අමාත්‍යාංශයකට මාරු වුණා. උරුම ක්‍ෂේත්‍රයට ඇවිත් අවුරුද්දක් ගෙවුනේ ඉක්මනින් වගේම බොහෝ අත්දැකීම් සහ මතකයන් ඉතිරි කරමින්. විශේෂයෙන් ක්ෂේත්‍රයට ගිය ගමන් ආශ්වාදජනතයි.  කෙසේ වෙතත් ආරම්භ කරපු වැඩ අතරමග නතර කරන්න බැහැ. Ceylon Tea වලට අවුරුදු 150 ක් පිරෙන 2017 අවුරුද්ද වන විට එය යුනෙස්කෝ ලෝක උරුමයක් කිරීම, කොළඔ කටුගෙයි අංග සම්පූර්ණ තොරතුරු මධ්‍යස්ථානයක් හැදීම, රයිගම ජනඋරුම මධ්‍යස්ථානය මේ අවුරුද්දේ නිමකරන්න හිටිය ප්‍රධාන වැඩ.  දඹාන විතරයි ඉවර කරන්න ලැබුනේ.

සෝල්

සෝල් නගරයට ආවේ පළමු වතාවට. මීට කලින් වතාවේ කොරියාවේ ආවත් ඉන්චොන් වලට ඇවිත් ගියා විතරයි. රටේ ජනගහනය වන මිලියන පනහෙන් පහෙන් එකක් ජීවත් වන්නේ සෝල් නුවර. ඒත් වැඩි තදබදයක් පේන්න නැහැ. අද සෝල් නුවර අපි ගෙවන දෙවෙනි දවස. ඊයේ අපි සෝල් චිත්‍රපට ලේඛනාගාරය  සහ කුගාක් ගුවන් විදුලි ආයතනයට ගියාග කුගාක් කියන්නේ ජනකලා කියන එක. ඒත් ඉංග්‍රීසියෙන් ලියන්නේ ගුගාක් කියළා. හරියට ගැන්ගම් ස්ටයිල් වගේ. අපි වතාවක ගැන්ගම් නේබරර්හුඩ් එක පසු කරන් ගියා. එතකොට ඒගොල්ල කිව්වේ මේක තමයි කැන්නම් ප්‍රදේශය කියලා.

 

ලේඛනාගාරයේ සියළුම දේවල ප්‍රමිතිය ඉතාම ඉහල මට්ටමක තිබුණා. ගොඩනැගිල්ල හදිසි ආපදාවකට පවා ඔරොත්තු දෙන්න සකස් කර ඇති බව අපට පෙන්වා දුන්නා. ලේඛනාගාරයේ තාක්ෂණය වගේම එයට ලේඛන ලබා ගැනීමේ ක්‍රමවේදය පවා ඉතා ක්‍රමවත්.

 

කොරියානු අපිට සෝල් නුවරින් පිට පිහිටි චිත්‍රපට ශබ්දාගාරයක් බලන්න යන්නයි අපි පිටත් වුනේ. අපිටම වෙන් කරගත් බස් රථයෙන් ශබ්දාගාරය තිබුණු ප්‍රදේශයට යන්න අපට පැය බාගයකට වැඩිය ගියා.

ඊටපස්සේ අපි එලිමහන් චිත්‍රාගාරයට ගියා. ලංකාවේ අතිශයින් ජනප්‍රිය වූ චංගුමී රූගත කර ඇත්තේ එහිදී. පින්තූර කිහිපයකින් කතාව කෙටි කරන්නට පුළුවනි. එකම ප්‍රශ්නය බෝයන්ග් එවා තිබුණු පින්තූර අටසිය ගානෙන් මොකක්ද තෝරා ගන්නේ කියන එක.