අවබෝධය

දින ගණනාවකට පස්සේ ගමේ පන්සලේ හාමුදුරුවන් හමුවෙලා කතාබස් කරන්න වෙලාවක් ලැබුණා. උන්වහන්සේ හැමදාම අලුත් දෙයක් අළුත් අත්දැකීමක් කතා කරනවා. පසුගිය දිනවල ප්‍රදේශයේ පවතින ප්‍රධාන රෝහලක සිදුකරපු  වැඩක් ගැනයි උන්වහන්සේ පැවසුවේ. එනම් නොසැලකිල්ල සහ වෙනත් නොයෙකුත් හේතු නිසා භාවිතයෙන් ඉවත්කර ඇති රෝහල් උපකරන ආම්පන්න ආදිය කාර්මිකයන් ගෙන්වලා නැවත ප්‍රතිසංස්කරණය කරළා දෙන වැඩක්. හාමුදුරුවන් තමන්ගේ හිතේ උත්තරයක් තියාගෙන ඇසුවේ ඒ ගැන අදහස. ඒ වගේ වැඩසටහන් වලට කියන්න පුළුවන් අදුරට සාප කර කර ඉන්නේ නැතුව එක් පහනක් හෝ දැල්වීම කියලයි. ප්‍රශ්නය වන්නේ මේ වැඩසටහන් කොයි තරම් දුරට පවත්වාගෙන යා හැකිද කියන එක. අනෙක් පැත්තෙන් සමාජයේ ඒක් එක් කණ්ඩායම තමන්ගේ භූමිකාව හදුනාගෙන ඒ තුල ක්‍රියාත්මකවීම වැදගත්. බල්ලගේ වැඩේ බූරුවා කරන්න ගියොත් හැමදාම අවුලක්. විවිධ සංවිධාන මගින් දුෂ්කර ගම්මාන වල යටිතල පහසුකම් සංවර්ධනය කරන්න යාමත් මේ වගේ වැඩක්. ඒ ඇති කරන වත්කම් නඩත්තු කරන්න අයිතිකාරයෙක් නැතිවීම එහි එක ප්‍රශ්ණයක් විතරයි. සැලසුම් නැතැයි කියා විවේචනයට ලක්වන රජයේ ප්‍රාදේශීය සංවර්ධන සැලසුම් යම් තරමකට හෝ අවුල් වීම හා ඒ තුලින් ගමට එන්න තිබුණු වඩා ස්ථිර ප්‍රතිලාභ නොලැබී යාම හෝ ප්‍රමාද වීම ආදී කරුණු බොහොමයක් අත්දැකීම් හරහා කියන්නට පුළුවනි.  

ධර්මය දැනගැනීම සහ පිළිපැදීම නැත්නම් නියම වශයෙන් තේරුම් ගැනීම ආදිය ගැන අපේ හාමුදුරුවන් කතා කළා. අවබෝධ කරගැනීම යන්නට බුදුන් වහන්සේ පද කිහිපයක් යොදාගෙන තියනවා. සම්ප්‍රජානය සහ ඊට ලගින් යන පද කිහිපයක් උන්වහන්සේ කියුවා. (NOTE BOOK එකක් අරන් යන්නේ නැති හන්දා ඒවා ලියා ගන්නට බැරි වුණා.) මේවයෙන් කියවෙන්නේ යමක් අවබෝධ කරගැනීමේ එක් එක් මට්ටම් ගැන. උදාහරණයක් හැටියට අද ඉන්න බොහෝ හාමුදුරුවන් ධර්මය විෂයක් හැටියට දන්නා නමුත් එය නිසි ලෙස අවබෝධ කරගන්න උත්සාහයක් නැහැ. ඒත් සමහරවිට මාර්ගඵලයක් ලැබූ කෙනෙක් වුනත් සමහර ධර්ම කරුණු ගැන විෂයක් හැටියට විස්තර කරන්න නොදැන ඉන්න පුළුවන්. මේවා ගැන උන්වහ්සේ තව බොහෝ විස්තර කළා.

ඔලුව ටිකක් අවුල් වෙලාවකට පන්සලට ගිහින් හාමුදුරුවන් සමග කතා කරන්න ලැබීම හරහා ශාන්තියක් සිතට දැනෙනවා. ඒක කෘතිමව නැතුව ඉබේම වාගේ කෙරෙනවා නම් තමයි එහෙම වෙන්නේ. හාමුදුරුවන් සමග කතාබහ කරන අතර උපාසක උපාසිකාවන් ඇවිත් නොයෙකුත් වත් පිළිවෙත් පංසලේ කරනවා අපට පෙනෙනවා සහ ඇහෙනවා.  

සමහර වෙලාවට නිදහසේ පුංචි අඩියක් ගහන්න තැනක් තිබුනා නම් ඒකත් අර වගේම ප්‍රයෝජන වෙන්න ඉඩ තිබුණා. ඒත් එහෙම තැන් අපේ වටපිටාවේ අඩුයි. කොහොම වුනත් පන්සලට යාම සහ හාමුදුරුවන් සමග කතා කිරීම පුංචි අඩියක් ගහනවට වඩා හොද බව යථා අවබෝධයෙන්ම තේරුම් ගන්න පුළුවන් නම් හොදයි.

රාළද ගෝනි පඩංගුවේ ඉන්නේ

බොහොම කාලෙකට පස්සේ අපේ ගමේ තරමක වැඩිහිටියකු සමග කතාබහක යෙදෙන්න වෙලාවක් ලැබුණා. එහිදී කියවුනේ හැත්තෑව දශකය දක්වා ගම ආශ්‍රිතව පැවැති කරත්ත නැතිනම් ගැල් සංස්කෘතිය ගැන. ඒ කාලේ භාණ්ඩ ප්‍රවාහනය කරන්නට ගැල් විශාල වශයෙන් භාවිතා කළ බව දැනගන්නට තියෙනවා. ඉංග්‍රීසි ආණ්ඩුව පැවති කාලයේ තමයි පානදුර සිට නාර්තුපාන දක්වා සහ පසුව රත්නපුර දක්වා පාර තනා ඇත්තේ. ඒ අදාල ප්‍රදේශ වලින් එහි නිපදවෙන භාණ්ඩ කොළඔට ප්‍රවාහනය කරන්නයි.  ඒ තරම් මතකයක් නැතත් (හැට හැත්තෑව දශකවල) පානදුර හොරණ පාරේ ඒ දිනවල මහ රෑටත් මිණි ගෙඩි හඩ පතුරමින් ගැල් ගමන් කළ බව කියැවෙනවා. ගැල් ගැන කියනකොට වර්ග කිහිපයක් දකින්නට පුළුවන් වුනා. අපේ පලාතේ තිබුණේ බරබාග සහ තනි ගොනා බදින කරත්තයි. ඊට අමතරව තිරික්කලද දකින්නට ලැබුණා. බරබාගය පාවිච්චි කළේ කෙටිදුර භාණ්ඩ ප්‍රවාහනයට. වඩා දුර යන ගමන් වලට කරත්ත පාව්ච්චි කළා. තිරික්කල බම් පසුකාලීනව දකින්නට ලැබුණේ අවුරුද්දට පවත්වන තිරික්කල රේස් වලදී. මෝටර් රථ මගින් ආදේශවීමට පෙර ගම්වල යමක් කමක් ඇති අය ගමන් බිමන් යාමටයි තිරික්කලය පාවිච්චි කලේ. කරත්තකරුවා සහ ගොනා අතර බැදීමත් ඉතා සමීපයි. අපේ ගමේ තිබුණු කරත්තය අනතුරකට මුහුන දී ගොනාට තුවාල වුනහම අයිතිකරු විලාප තියා අඩන්න ගත්තා.    

රයිගම හන්දියට නුදුරින් මේ ගොනුන්ට ලාඩම් ගහන කම්මලක් තිබූ බව බොහෝ දෙනෙක් කියනවා. ඊට අමතරව ගැලනිගම හන්දියට ඒ කියන්නේ අදනම් දකුණු අධිවේගී මාර්ගයේ ගැලනිගම අන්තර් හුවමාරුවට නුදුරින් තැබෑරුම් වත්ත නම් වත්තක් ඇති බව තමයි කියවුනේ. ඒ නම ලැබී ඇත්තේ ගැල්කරුවන්ගේ නවාතැන්පොලක් එහි තිබූ හන්දා. එහි එක අංගයක් තමා තැබෑරුම. ඒ විදිහට බැලුවහම ගැලනිගම යන නම ලැබී ඇත්තේ ගැල්-ඇණි-ගම යන්නෙන් කියා හිතන්න පුළුවන්. මේ වගේ ආදී කාලේ ගම් වල නම් ඉතාම ව්‍යක්ත භාෂාවෙන් යෙදී ඇති බව පේනවා. භාන්ඩාර ග්‍රාම - බණ්ඩාරගම, ගුමු ගුමුව - ගුංගමුව, ආලෝකපිල - ලෝකපිල, රාජ ග්‍රාම - රයිගම මේ සියල්ල ඊට උදාහරණයි.

අනෙක් පළාත් වලිනුත් මේ වගේ උදාහරණ ඕනාතරම් සොයා ගන්න පුළුවන්. සඳරුවන්කෙත - හගුරන්කෙත, මහතලාව - මාතලේ, මහීඅංගනය - මහියංගනය එකපාරට මතක්වුනු උදාහරණයි.