වසර 37000 ක් ඈතට

අද මැදින් පොහොය. ගෙදරට වෙලා ඉන්න හිතා ගෙන හිටියත් උදේ මිත්‍ර යෙක් කතා කර ඇහුවේ දවසේ සැලැස්ම මොකක්ද කියා. මම වගේම සතියේ දවස් පහ එක ගෙදරකත් සති අන්තය තව ගෙදරකත් ඉන්න මගේ මිත්‍රයාගේ ගෙදර සාමාජිකයිනුත් නිවාඩු දවස් හන්දා කොළඹට ඇවිත් තිබුණා. සෑහෙන කාලයකට ඉස්සර අපි පවුලේ සියළු දෙනාත් එක්ක අපේ හිතමිත්‍රයාගේ ගම්පල තිබෙන නිවසට ගොස් දවසක් දෙකක් ගත කර ආ බව මතකයි. එතකොට අපේ දරුවන් පොඩියි. දැන් සියල්ලන්ගේ කරදඩු උස්මහත් වෙලා. අපේ යාළුකම ගැන කිව්වොත් එවර අපි නුවර ගියේ රජයේ නිවාඩු නිකේතනයක් වෙන් කරගෙන. ඒ පේරාදෙනියේ. ඒත් අපටඑක රැයක් වත් එහි ඉන්න අපේ මිත්‍රයා ඉඩ දුන්නේ නැහැ. අපට එය අවලංගු කරන්න සිදුවුණා.

අපි බොහෝ දෙනෙක් තමන් ඉන්න ප්‍ර දේශයෙන් ඈත තියෙන ප්‍රසිද්ධ ස්ථාන බොහොමයක් බලන්න ගිහින් තිබුනත් තමන් අවට තියෙන වැදගත් ස්ථාන ගැන සැළකිල්ලක් දක්වන්නේ නැති එක සාමාන්‍ය දෙයක්. පාහියන්ගල කියන්නේ කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ සනාථ කරපු ප්‍රාග් ඓතිහාසික බිම. එහෙත් මෙතෙක් එහි යන්න ලැබුණේ නැහැ. ඒ හන්දා එහි යන්නට අපි තීරණය කළා. අධිවේගී මාර්ගයෙන් කොළඹ සිට මතුගමට පැයක් වගේ කාලයකින් ලඟා වන්න පුළුවන්. ඒ අනුව අපි දෙගොල්ලන් දොඩංගොඩදී හමුවෙලා මතුගමට ගියා. දවල් 12 ට කිට්ටු හන්දා මතුගමින් දවල්ට කෑම කන්න නැවැත්තුවත් පෝය හන්දා අපට හරිහමන් තැනක් හමුවුණේ නැහැ. කොහොම හරි තිබුණු හැටියට බඩකට පුරෝගෙන අගලවත්ත හරහා බුලත්සිංහලට ඇවිත් එතනින් කිලෝමීටර හතක් දුරින් ඇති පාහියන්ගලට ලඟා වුණා. එතන කැනීම් කරපු වලවල් විතරයි දැන් දකින්නට පුළුවන්. ගුහා හිතනවාට වඩා විශාලයි. එහි ඈතම කෙළවරට ගොස් එලිය බැළු විටයි එහි විශාලතිවය නියමාකාරයෙන් පෙනෙන්නේ. එය පවුල් ගණනාවකටම එකට ඉන්න තරම් විශාලයි. ගුහාව පිහිටා තියෙන්නේ ගල් පර්වතයක සෑහෙන ඉහලට වන්නට. ඒ කාලේ හිටපු වනසතුන් ආදීන්ගෙන් ආරක්ෂා වන්න එය හේතු වන්න ඇති. ක්‍රිස්තු වර්ෂ පස් වන සියවසේ මෙහි පැමිණි චීන ජාතික පාහියන් භික්ෂුව මෙහි ආ බව කිවූවත් එය සනාථ කරන්නට සාධක කිසිවක් නැති බව සඳහන්. මෙහි උස මීටර හාරසීයක් බව එහි සඳහන්වී ඇතත් එය සොයා බලන්න අවශ්‍ය කරුණක්. කොහොම වුනත් අපි වගේම මිනිසුන් කොට්ඨාශයක් අවුරුදු 37000 කට එහා කාලයේදී මෙහි ජීවත් වී තිබෙනවා. ඹවුන් කළ කී දෑ ගැන දැනට සොයා ගෙන ඇති කරුණු හරහා මෙහි එන අය දැනුවත් කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය දෙයක් වුවත් කාටවත් එහෙම උවමනාවක් පහල වෙලා නැහැ.