ආලකමන්දා පුරයකි ආදර පුර සඳ දහසක් පායනා

පුංචි කාලේ අපි බොහෝ දෙනෙක් දුම්රියෙන් ගමනක් යන්න කැමතියි. වයසින් මුහුකුරා ගියත් අර පුංචි කාලේ තිබුණු ආශාවල් හිත යට හැංඟිලා තිබිලා එලියට එන වෙලාවල් තියෙනවා. අනෙකුත් ප්‍රවාහන මාධ්‍යයත් එක්ක සංසන්දනය කරන කොට දුම්රියට තිබෙන මේ ආකර්ශනය සඳහා හේතුවන දේවල් ගැන කල්පනා කරන්න වටිනවා. ගුවන් යානයට හෝ මෙම ආකර්ශණය ඇතැයි කියා හිතන්නට බැහැ. කෝච්චියේ දිග සහ ගමනේ ලාලිත්‍ය  හූ හඬ වගේම දුම්රිය හා ඒ හා බැඳුනු යාන්ත්‍රික මෙවලම් ඇස්පනාපිටම පේන්න තිබීම මේ ආකර්ශණයට හේතු වනවා ඇති. රේල් පීලි, යාන්ත්‍රික සිග්නල් කනු, පීලි මාරුකරන උපාංග, දුම්රිය ස්ථාන වල ඇති සංන්නිවේදන උපකරණ ආදී බොහෝ දේවල් අපට මතක් කරන්න පුළුවන්. දුම්රිය මාර්ග වැටී ඇති බිම් කඩවල් සහ ඒ හා බැඳුනු ඉඳිකිරීම් ද විශේෂයි. කඳු හෙල් අතරින් ඉඳිවුණු බිංගෙවල්, පාලම්, දුම්රිය ස්ථාන, නොඉඳුල් වන ගහණයන් වගේම, පොල් වතු, තේ වතු හා එළවලු වගාවන්, දියඇලි ආදී බොහෝ දේවල් ලංකාවේ දුම්රිය මාර්ග හා බැඳී පවතිනවා. පිටරටක ගිය වෙලාවට හෝ එහි කාලයක් ජීවත් වූ විටත් ඒ ඒ රටවල දුම්රිය ගැනත් තිබුණේ මෙවැනිම ඇල්මක් බව මතක් කරන්නට පුළුවන්.

ඊයේ පෙරේදා දවසක මට අහම්බෙන් ලැබුණා පොතක්. නම Essays on Ceylon Railways. කතෘ හේමසිරි ප්‍රනාන්දු. ඉතා රසවත් සහ පර්යේෂණාත්මක පොතක්. ඔහුගෙම තවත් පොත් දෙකක් ගැන තොරතුරු මේ පොත හරහා දැනගන්නට ලැබුණා. ඒ Viceroy Special  සහ The Uva Railway: Railway to the Moon යන පොත් දෙක. කොළඹ තියෙන හැම පොත් කඩයකටම ටෙලිපෝන් කරළා මේ පොත් දෙක හෙව්වත් හම්බ වුණේ නැහැ. මේ පොත් වල කතෘ අද ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්වරයා. අහම්බෙන් ඔහු මුණගැහුණු විට මට ඉතිරි පොත් දෙකම දෙන්න පොරොන්දු වුනා විතරක් නෙමෙයි ඒවා ලබා දුන්නා.