පින්තූර

චීනයේ ප්‍රදේශික නගරයක වීදියකදී දුටු දසුන්

කන්තොරුවේ කවුළුවෙන් පෙනෙන කොළඔ

කොළොම් තොට නැත මහළුවී......

මා රාජකාරී වශයෙන් සම්බන්ධ ආයතනයක එක්තරා කළමනාකරුවෙකු ගේ කාර්‍යසාධනය පිළිබඳ ප්‍රශ්න ගණනාවක් පැන ගැනුනු කල, ආයතන ප්‍රධානියා විසින් ඔහුව bypass කර ඔහුගේ දෙවෙනියා වෙත සෘජු ලෙස වැඩ පැවරීම් කිරීම නිසා ඇතිවූ අප්‍රසන්න තත්ත්වය ගැන ඊයේ පෙරේදා දැන ගන්නට ලැබුණා. රජයේ සේවයේ නිළධාරින්ගේ කාර්‍යසාධනය කෙසේ වෙතත් ඔවුන් තනතුරු වලින් පහ කිරීමේ අපහසුතාවය ඊට හේතුවක්. ඒත් එහෙම නොවෙනවා මත් නොවෙයි. කෙසේ වුනත් මේ වගේ තත්ත්වයක් ඇති වුනහම පාර්ශව තුනටම අප්‍රසන්න වන්න පුළුවන්. කලකට පෙර මාත් මේ වගේ තත්ත්වයකට මුහුණ දුන්නා මතකයි. වෙනස එහිදී නිතර වඩා ඉහල නිලධාරින්ගෙන් බැනුම් අසන්නට වීම හන්දා ඒ වගේ දෙයකට යොමුවීමට පහල නිලධාරියාට සිදුවීමයි.

ඔබේ වැඩ not up to the level කියා අසන්නට වීම කෙනෙකුට ඉතා බරපතල දෙයක්. විශේෂයෙන්ම තම ආයතන ප්‍රධානියාගෙන්ම. ඊයේ පෙරේදා මම එවැනි තත්ත්වයකට මුහුණ දුන්නා. මේ වගේ assessments බොහොම Subjective වෙන්න පුළුවන් වුනත් ඒ කතාව ඇත්ත කියළා මමත් කල්පනා කළා. මෙතන රාජකාරී වාහල්කඩක් ප්‍රතිසංස්කරණය කරන තරම් ලේසි නොවෙන්න පුළුවනි. ඉස්සර නම් එවැනි වෙලාවක දෙපාරක් නොසිතා වෙනත් සේවා ස්ථානයකට මාරු වී යනවා. Irony එක කියන්නෙ ඒ කාලේ මෙහෙම දෙයක් හීනෙන්වත් නොවුනු එක. මටම විශ්වාසයක් තිබුණා මම හරියට වැඩකරන බව. ඉස්සර නම් කොහේ ගියත් ඒ කියන්නේ ඕනෑම ක්ෂේත්‍රයක වැඩ කිරීම කජු කන්නා වගෙයි තේරුනේ. ප්‍රායෝගිකව ලත් අත්දැකීම් ද එයින් දුරස් වුණේ නැහැ. ඒත් මම මේ අවස්ථවේ හිතුවේ මගේ කාර්‍යසාධනය ඉහල නංවා ගන්න යම් effort එකක් දාන්න ඕනා කියළා.

කෙනෙකුගේ කාර්‍යසාධනය බාල වන හේතු ගණනාවක් තියෙන්න පුළුවන්. ඉන් සමහරක් ඒවා අදාල පුද්ගලයාගෙන් ස්වායත්ත වන්නටත් පුළුවන්. එත් මේ එකක්වත් නිදහසට කාරනා නොවෙයි. මහාචාර්‍ය විනී විතාරන ලිපියක ලියලා තිබුණා වගේ අපේ රට සියල්ලෙන් නොම්මර එක කිය කිය ඉන්නේ නැතිව අපේ comparative and competitive advantages තියෙන ඉසව් සොයා යන්නට අවශ්‍යයි. (අපි ‍ඉස්සර කිව්වේ අපායට රජ වෙනවා කියා)

අද මැදින් පොහොය හන්දා නිවාඩු. මේ දවස්වල දිවා කාලේ පවතින්නේ අධික රස්නයක්. ඒ හන්දා ද කොහෙද එක දිගට එක වැඩක යෙදී ඉන්නට අමාරුයි. තාත්තාගේ පුවත් පත් ලිපියක් ටයිප් කළා ලිපියක් ලියුවා (‍ඉවර නැහැ). ඊට අමතරව ගෙදර housekeeping වැඩ කෙල කෝටියයි.

ඊයේ පෙරේදා මහ ගෙදර ගිය වෙලාවේ චෙන්ගීස් අයිත්මාතව් ගේ පළමුවන ගුරුවරයා පොත උඩින් පල්ලෙන් වගේ නැවත කියවූවා. එහි ගුරුවරයා වූ දුයිෂෙන් පාසලේ බිත්තියේ එල්ලා තිබුණු ලෙනින් ගේ පින්තූරය අල්තීනායි දකින ආකාරය විස්තර කෙරෙනවා. මට මතක් වුනේ නිම් වළලු පොතේ මා පුරසාරමින් ලියා ඇති රුසියාවෙදී මට ලැබුණු ලෙනින් ත්‍යාගය. ඒ මා ලියූ රචනාවට. මා එහි ලියූ දෙය මතක් කලොත් චින්ගීස් අයිත්මාතව් ලියා ඇති දෙයට යම් සමාන කමක් ඇති බව හිතන්නට පුළුවන්. ඒත් ඔහු එසේ ලියා ඇති බව මට මතක් වුනෙත් මේ සැරේ පොත කියවූ විටයි. කොහොම වුනත් කොපි ගැහුවා වගේ තේරුණා නම් ඔවුන් මට පළමු ත්‍යාගය දෙන එකක් නැහැ. හැබැයි බොහොම පුංචි කාලේ කියවපු දේ මගේ හිතේ රැදී තිබුනා ද? මම රචනාවේ පිටපතක් හෝ තියා නොගත් නිසා දැන් වැඩිය මොකුත් කියන්නට බැහැ මේ ගැන.

පාළුව මට දැනුනා

ගමේ ගිහින් කිරි අම්මලාගේ දානයකට සහභාගී වුනේ පුංචි කාලයේ සහභාගී වුනාට පස්සේ. පත්තිනි දෙවියන්ගේ ගුණ සිහිකරලා යම් කෙනෙක් යම්කිසි පිහිටක් පතා බාරයක් වුනාහම එය නිදහස් කරගන්න තමයි කිරිඅම්මලාගේ දානය පවත්වන්නේ. එහිදී කෙරෙන ගායනා මේ කාරනය අපූරුවට නිරූපනය කරනවා. සහභාගී වන තරුණ සහ වයසින් වැඩි කිරි අම්මලා එය සිදු කරන්නේ ඉතාමත් සැදැහැ සිතකින්. මම හිතුවේ අද කාලයේ හැටියට එයත් නවීකරනයට ලක්වෙලා ඇති කියළා. ඒත් එහෙම බවක් පෙනුනේ නැහැ. මේ වගේ සම්ප්‍රදායික වතාවත් කාලානුරූපව නවීකරනය වීම අවශ්‍ය දෙයක්. ඒත් මූලික හරය රැක ගනිමින් එහෙම කිරීමයි අවශ්‍ය වන්නේ. අපේ උදව්වට ඇවිත් හිටිය ගුනදාස අයියා නම් කිව්වේ කිරිඅම්මලාගේ දානෙත් සමහරක් දේවල් දැන් වෙනස් වෙලා කියළා. එම කියන වෙනස කාලානුරූප වෙනසක් වෙන්න ඇති. කොහොම වුනත් මේ දානය සඳහා ගෙදර අයට ඉතා මහන්සියක් දරන්න වෙනවා. අපේ ගෙදර නම් ඉතාමත් ආත්මාර්ථකාමී විදිහට අඩුම වෙහෙසක් දැරුවේ එහි ආතුරයා වුණු මම. පූජාවට තියන්න අන්නාසි ගෙඩියක් ගෙන ගියා ඇරෙන්න මගෙන් කෙරුනු දෙයක් නැහැ. ගිය සතියේ දියතලාවේ ගියේ ලොකු මාමාගේ උපන් දිනය වෙනුවෙන් පැවැත්වුණු දානයට සහභාගී වන්නයි. බොහෝ කාලෙකට ඉස්සර ගෙදර හැමෝමත් එක්ක කෝච්චියෙන් ගිහින් දියතලාවේ දුම්රියපලෙන් බැහැලා බෑග් මලු උස්සගෙන සීතලේ පයින් ආපු හැටි මතකයි. ‍එහෙත් එදා තෙහෙට්ටුවක් හෝ වෙහෙසකාරී බවක් දැනුනෙම නැහැ. සටහන කෙටි වුනු හන්දා මා ප්‍රිය කරන සින්දුවලින් එකක් මතක් කරන්නම්.

මම ඉතාමත් ප්‍රිය කරන විරහ ගීත අතර, නන්දා මාලිනියගේ කඩමන්ඩියේ, විශාරද නීලා වික්‍රමසිංහගේ වියෝ ගී ගැයෙනා හදේ, ඇතුලු බොහෝ ගීත අතරින් මා දන්නා තරමින් ක්ලැරන්ස් විජේවර්ධන ලියා සංගීතවත් කරපු මේ ගීතය එහි පද, සංගීතය වගේම ගායනයේ අපූර්වත්වයක් මා දකිනවා. බැඳීමක් බිඳී යාමකදි කෙනෙකුට ඇතිවන තනිකම පාලුවත් එක්ක ඇති වන (මා අතහැර යන්න) මගේ මොනවද අඩු වුනේ කියන හැඟීම සංවේදී හදවතක් උපේක්ෂාවෙන් විඳින විදිහ මේ ගීතයේ ඇති බව මට හිතෙනවා. සුන්දර අතීතයක ලස්සන සහ එහි නිමාව ගීතයෙන් කියන්නේ ඉතා කලාත්මකව.   

හා හා හොරේ දැනුනා දැනුනා

මට නාවේ මොකෝ කියළා

මා හා ඔබේ තරහක් තිබුණා

නම් නොකීවේ මොකෝ සිතුනා

පහල ඇලේ දිය බුබුලේ

අමුතු සීතලක් දැනුනා

දෙවැට දිගේ එන අතරේ

ඔබ හමුවේ යැයි සිතුනා.

ලිහිණි ගිරා කැල වන බැද්දේ

ගී හඬ මට ඇසුණා

අවරගිරේ හිරු බැස යද්දී

පාළුව මට දැනුනා 

Small boys

සාමාන්‍යයෙන් මගේ ලියවිලි වලදී පුද්ගලයින්ගේ නම් සඳහන් කරන්නේ නැතිවට බැරි යැයි සිතුනොත් පමණයි. ඒත් ලඟදී ඉඳන් මම මේ සම්ප්‍රදාය තරමක් වෙනස් කළා.  ලියන දෙයින් කාට හෝ අවැඩක් සිදු වෙන්නේ නැති නම් සහ වැඩක් වෙන්නට පුළුවන් යැයි සිතේ නම් නමින්ම ලිවීමේ වරදක් නැති බවයි මම දැන් හිතන්නේ.

ඕස්ට්‍රේලියාවේ ඉන්න ඩී. බී. කුරුප්පු මහතාට කතා කරන්න අවශ්‍ය වුනේ රයිගම ගැන ගුරුහරුකම් ගන්නයි. වික්ටෝරියා ප්‍රාන්තයේ ආදී ආනන්දියන්ගේ ‍face book පිටුවක එතුමාගේ නම සඳහන් වූ හන්දා ඔවුන්ගෙන් සම්බන්ධතා අංකයක් විමසුවා. දිනක් ඇතුළත එයට ප්‍රතිචාර ලැබී තිබුණා. ඒ අනුව කුරුප්පු මහතාගේ ඊ-මේල් ඇඩ්‍රසයට මා යැවූ ලිපියට ඉක්මනින්ම පිළිතුරු එවන්නට එතුමා කාරුණික වුණා. එමගින් අපට සම්පත්දායකයින් දෙපලක් හඳුන්වා දී තිබුණා. ඉක්මනින් ඔවුන් හමු වන්නට අපි සිතා ගත්තා.

කුරුප්පු සර් ආනන්දේ උගැන්වූ කාලයේම එහි ඉගැන්වූ, කාලයකට පසුව නැවතත් පාසලට පැමිණි සමරවික්‍රම සර් නේවාසිකාගාරයේ අපි බොහෝ කාලයක් ගතකළ ඉන්ටර් ඒ  සයනාගාරේ භාර ආචාර්‍යවරයා විදිහට සිටි බව මම ලියා යැවුවා. සමරවික්‍රම සර් ඉගැන්වූයේ උසස් පෙළ සාහිත්‍ය විෂය බවයි මට මතක. ඒ හන්දා එතුමාගේ පන්තියක සිට උගෙන ගන්න අපට අවස්ථාව ලැබුණේ නැහැ. ඒ දවස් වල ඔහු ගමන් බිමන් ගියේ ඔහුගේ කාරයෙන් බවත් අපට මතකයි.

පතහවත්ත ගැන ලියද්දි එතුමා ලියා තිබුණේ කලකට ඉහතදී සර් ජෝන් කොතළාවල පිළිගැනීම සඳහා බණ්ඩාරගම හන්දියේ සිට ඔවුන්ගේ පාසල් නැටුම් කණ්ඩායම උඩරට නැටුම් නටමින් පතහවත්තට පැමිණි බවයි. මා ඊට කලින් එතුමාගේ පොතකත් එහෙම ලියා තියෙනවා දුටුවා. ඒත් මම හිතුවේ එය වැරදීමක් වෙන්න ඇත කියායි. මොකද බණ්ඩාරගම හන්දියේ සිට පතහවත්ත පන්සලට කිලෝමීටර දෙකක් පමණ දුර තියෙන හන්දා. එහෙත් ඒ දවස්වල හැටියට එය සාමාන්‍ය දෙයක් වන්නට ඇති. මොකද ඔහු විසින්ම ලියා ඇති පරිදි උඩුවේ සිට හොරණ තක්ෂිලාවට මුලදී ගිහින් ඇත්තේ පයින්. මහපාරෙන් යනවාට වඩා කෙටි පාරවල් පාචිච්චි කළ බව ‍අමුතුවෙන් කියන්න ඕනා නැහැ. මම කලින් සටහනක ලියා ඇති පරිදි ගුනදාස ලියනගේ මහතා ලියා ඇති පරිදි මීට වඩා ඉතා දුරක් ඔහු පාසලට පයින් ඇවිත් තියෙනවා. සිකුරාදා සරසවි පොත්හලට ගොඩවැදුනු වෙලාවේ කුරුප්පු මහතා විසින් ලියූ පොත් කිහිපයක් ම මිලදී ගන්නට පුළුවන් වුණා.

රාජකාරී කටයුත්තකට මට පේරාදෙණිය සරසවියේ භූවිද්‍යා අංශයට කතා කරන්නට උවමනා වුණා. මට මතක් වුණේ පාසලේ හයේ පන්තියෙදි මගේ හොඳම යහළුවා වුණු චන්ද්‍රජිත් එහි සිටින බව.චන්ද්‍රජිත් ආවේ වේයන්ගොඩ කීනවල සිට. එහෙත් පාසලෙන් පසුව අපි හමුවී නැහැ දැන් බොහෝ කාලයක්. ඉතින් මම නිකමට ඔහුගේ ‍face book පිටුවේ සටහනක් දැම්මා මා මතකද අසමින්. ඔහු ලියා තිබුණේ small boy from Horana ඔහුට ඉතා හොඳින් මතක බවයි. (ඔහු මට වඩා අඟලක් විතර උස වෙන්නට ඇති) ඒක සත්‍යයක් මම ඒ දවස්වල පංතියේ උස අඩු පැත්තෙන් දෙවෙනියා. පළමු තැන ගත්තේ කෑගල්ලේ සිට පැමිණි මා මෙන්ම නේවාසිකයෙකු වූ විජිත උඩවෙල. පුංචි හන්දා කවුරුත් ඔහු ඇමතුවේ විජිත පැට්ටා කියා. ඔහු දැන් කොහෙද ඉන්නේ කියා ආරංචියක් නැහැ. චන්ද්‍රජිත් අද මහාචාර්‍යවරයෙක්.

බොල් වී අහුරු...

අජන්තා රණසිංහයන්ගේ වියෝවත් සමග ඔහු ලියූ මියුරු ගීත බොහොමයක් කාලයකට පස්සෙ අහන්නට ලැබුණා. වික්ටර් රත්නායක සහ සිසිර සේනාරත්න ගයන මංගල මල්දම, සනත් සහ මල්කාන්ති ගයන මතකද සිරි දළදා වැන්දා, සනත් ගෙම ආදර සැමරුම්, පෙමාතුර හැඟුම්, ඔබට වසඟවූ ඒ අතරින් කිහිපයක්. ඔහු ලියා ඇති චිත්‍රපට ගී අද්විතීයයි. මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි සහ නීලා ගයන කීන දං මිටක්, දුහුළු මලක් චිත්‍රපටයේ එන බොඳ මීදුම් සහ රන් කෙන්දෙන් ගීත. රූකාන්ත ගැයූ සිහින දැනී දැනී දැනෙනවා, වසන්තයේ දවසක් චිත්‍රපටයේ එන දෙ‍දුන්නෙන් එන සමනලනේ මට මතක් වෙනවා.  

සමහරු එදා පීචං ගායකයකු ලෙස හැඳින්වූ ජෝතිපාල නම්වූ  අසාහාය ගායකයා හට ඔහු ලියූ ගීත අමරණීයයි. ඔහුගේ ප්‍රතිභාවට අමතරව එයින් පෙන්වන්නේ ඔහුගේ අදීන බවයි.  ඔහු ලතා වල්පොල සමග ගැයූ තවත් චිත්‍රපට ගීයක් වන රුවන් වලා විමානේ අදටත් ජනප්‍රියත්වයේ ඉහලම තලයේ තියෙන ගීයක්. ඕනෑම සුහද හමුවකදී නින්ද නේන රාතියේ සහ පායා ඇයි හිනැහෙන්නේ ඇහුනේ නැත්නම් ඒක අඩුවක්.

බොල්වී අහුරු වෙල් හුලඟේ ගිය සේම..
දීගෙක ගිහින් නුඹ මටවත් නොකියාම..

දම් පැහැ කහට කජු පුහුලන් පිපි කාලේ..
රංචුව ගැහුනු හැටි මතකද අපි බාලේ..
මල්වර වී නුඹ ඉද හිට දුටු වේලේ..
බැරිවුනි කියාගන්නට හිත බැදි ආලේ..

නෑ තුන් හිතකවත් අමනාපයක් නගේ..
මේ අපි පෙරත් ජාතියෙ පැතු ලෙසයි නගේ..
පිටගම් ගොහින් මා අමතක වුනත් නගේ..
අතමිට සරුව නුඹ යහතින් ඉදින් නගේ..

දවස් තුනක සති අන්තයක් ලැබුනේ සඳුදාට මහ ශිව රාත්‍රිය යෙදෙන හන්දා. ඒ අවසරයෙන් රයිගම රාජධානියේ චාරිකා කරන්න සිතුවා. මුලින්ම ගියේ ඔලබොඩුවේ ජයවර්ධනාරාම පන්සලට. පානදුර රත්නපුර මහපාරේ පොකුණුවිට හන්දිය පසු කළ විට හමුවන හන්දියෙන්  වමට හැරී කිලෝමීටර දෙක තුනක් ගියාට පසු හමුවන හන්දියෙන් වමට ඒ කියන්නේ ගෝනපල පැත්තට හැරී ටික දුරක් ගියවිට පන්සල හමුවෙනවා. පන්සල බොහොම පිළිවෙලයි.  එහි විහාරගෙයි චිත්‍ර නුවර යුගයේ. එහි තවත් බොහෝ දේ නරඔලා දවල් කෑමත් පන්සලෙන්ම කාලා අපි ආවේ හොරණ නගරයට.

අපි පුංචි කාලේට වඩා අද නගරය විශාල වෙලා වගේම ඇහිරිලා තදබද වෙලා වගෙයි පෙනෙන්නේ. පුංචි කාලේ දී ළමයි කිව්වේ හොරණ පුස්තකාලයත් තක්ෂිලා ප්‍රාථමිකයත් අතර මුහුදු උල්පතක් ඇති බවයි. එය කොන්ක්‍රීට් දමා වසා ඇත්තේ මුහුද ගොඩගැලීම නතර කරන්නයි. ඒ හරිය ආදි කාලෙදීත් වගුරු බිමක් වන්නට ඇති. එය බලන්නට ගිය වෙලාවේ තමයි දැක්කේ එතන තිබූ පරන ක්ලබ් එක වසා දමා තියෙනවා. ඒ දවස් වල තක්ෂිලාවට ගිය සහෝදරයින් ගේ තවත් එක පාරිභාෂික වචනයක් තමයි ක්ලබ් එක. මොන ආකාරයෙන් වුනත් සමහර වෙලාවට තක්ෂිලා ප්‍රාථමිකය ඇරෙන තෙක් අපි ක්ලබ් එකේ ආලින්දයේ නැවතී ඉන්නට පුරුදු වෙලා සිටියා වගේ මතකයි. ඊට ටිකක් ඉහලින් තක්ෂිලා කනිෂ්ඨයේ ගේට්ටුව ලඟ තනා තිබූ පිරිමි සහ ගැහැණු ළමයෙකුගේ රූප අදටත් ඒ වගේම තියෙනවා. ක්ලබ් එක පැත්තේ ඉඳන් මහපාර පැත්තට ඇවිත් පාර පැන්න ගමන් කොලපාට සුදුපාට තීරු ඇඳලා තිබූ Elephant House ඒ දවස් වල කඩය තිබුණා. ඒ හරියේ පාරෙන් අනික් පැත්තේ ලොකු මාර ගස් යට ගල් සියඔලා විකුණනවා. මගේ හිත ගිහින් නැවතුනේ අතිශය සුන්දර අතීත සැමරුමක. වටපිටාව වෙනස් වෙලා තියෙන්නේ මහජන පිට්ටනියේ පැවිලියන් එක ඇතුළු අළුත් ගොඩනැගිලි රාශියක් මතුවී ඇති හන්දා. පිට්ටනියට උඩින් තිබුණු දුල්මිනි සිනමා ශාලාව අද නැහැ. ඒ දිනවල නම් දුල්මිනි සහ අශෝකා සිනමා ශාලා හොරණ නගරයේ prominent ස්ථාන. අද නම් සිනමා ශාලා වහ ගෙන වෙනත් ස්ථාන ප්‍රමුකත්වයට ඇවිල්ලා.

හොරණ නගරය පසු කරගෙන අපි ගියේ බුලත්සිංහල පැත්තට. අපේ අරමුණ බුලත්සිංහල මහ පන්සල බැලීම. ගෝවින්න කොබවක ආදී රබර් වතු සහ කුඹුරු ගහන සුන්දර ගම්මාන පහු කර ගෙන අපි ඈගල්ඔයට ආවා. තවකිලෝමීටර දෙකක් විතර බුලත්සිංහල පැත්තට ගිය විට වම් පැත්තට ඇති අතුරු පාරෙන් පන්සලට ගිය හැකි. එහි විහාරගෙයි චිත්‍රත් නුවර යුගයට අයිතියි. ඒවා සංරක්ෂණය කරන්න අවශ්‍යයි. අපි ආපසු ගමන ඈගල්ඔයෙන් දකුනට හරවලා බෝතලේගම හල්වතුර ආදී ගම් හරහා ඉංගිරියට ආවා. හල්වතුරේදි තමයි ඒ පාරෙන් එන විට කළු ගඟ හමු වන්නේ. ඒ හරියේ ගඟ ගලන්නේ උස් කඳු වැටි දෙකක් මැද්දෙන්. හරිම සුන්දර දර්ශණයක්. එතැන තිබුණු කඩයෙන් උණු පරිප්පු වඩේ කාලා අපි පිටත් වුණා. ඉංගිරියේ සිට හොරණ දක්වා එන විට හමු වූ තේ කම්හල් වල අලෙවි සැල් තිබුණත් ඒවා සෙනසුරාදා ට වහලා. ඒ හන්දා හිතා හිටියත් අපට තේ ගන්නට ලැබුනේ නැහැ. සේරම ඉවරවෙලා මහ ගෙදරත් ගිහින් කොළඹට එන කොට රෑ වෙලා.